BICIA CIOSY - wystawa odnosząca się do form literackich i prac tekstowych w sztuce art brut i outsider art

Uczestnicy wystawy:
Mateusz Blaczek, Joanna Golachowska, Piotr Jeruzel, Agnieszka Kołodziejczyk, Jacek Kröle, Kamil Łyjak, Marta Nawojczyk, Andrzej Niedźwiecki, Jakub Plączkowski, Piotr Rymko, Wanda Sidorowicz, Daniel Stachowski, Krzysztof Tarnowski, Elwira Zacharska

Wernisaż: sobota 20 maja 2023, godz. 19:00
Wernisaż wystawy odbędzie się podczas Nocy Muzeów we Wrocławiu
Wystawa czynna do: piątek 28 lipca 2023

Galeria ArtBrut
i Pracownia Aktywizacji Społeczno-Kulturalnej
Wrocław, ul. Ruska 46A/102

Opiekunka wystawy: Emilia Konwerska
Producentka wystawy: Miriam Pawlęga

W sztuce art brut i outsider art prace związane z szeroko rozumianym zapisem tekstowym mają wyjątkowy charakter i znaczenie, stanowią istotny element tych nurtów sztuki. Wystawa jest próbą opowiedzenia o różnorodności form, kontekstów i przekazów artystycznych prac literackich i tekstowych twórców art brut i outsider art. Wystawa zbudowana jest z jednej strony wokół konkretnych prac tekstowych, jak wiersze, manifesty, teksty epickie czy komiks. Także wokół przekazów wizualno-tekstowych, gdzie pismo traktowane jest przez twórcę jako uzupełnienie graficzne lub dopełnienie treści w pracach wizualnych – rysunkach i obrazach. Bardzo ciekawym obszarem są także niepowtarzalne tytuły prac nadawane przez twórców, które stanowią czasem mocne dopełnienie dla dzieła artystycznego. Z drugiej strony istotnym elementem wystawy są też prace artystów, którzy nie tworzą tekstów konkretnych, ale ciekawe formy z pogranicza pisma, grafiki i rysunku, stosując ideogramy, pismo intuicyjne, asemiczne czy całkiem symboliczne.

Prace twórców, dla których słowa stają się tylko graficzną formą, energetycznym przekazem, indywidualnym, tajnym znakiem.

Ostateczna wizja wystawy jest wynikiem kilkumiesięcznej współpracy artystów Galerii ArtBrut z pomysłodawczynią i opiekunka artystyczną wystawy Emilią Konwerską – literaturoznawczynią, poetką, kuratorką i pracownicą Wrocławskiego Domu Literatury. W ramach współpracy z Wrocławskim Domem Literatury artyści związani z Galerią ArtBrut zostali zaproszeni do udziału w tegorocznym, 8. Międzynarodowym Festiwalu Poezji Silesius. Festiwal Silesius to jedno z najważniejszych literackich wydarzeń w Polsce, podczas którego odbywają się spotkania z najważniejszymi polskimi poetkami i poetami, tłumaczami i krytykami literackimi.

Teksty Twórców związanych z Galerią i Pracownią ArtBrut znalazły się m.in. w publikacjach i książkach, takich jak: JESTEM RÓŻOWYM TORTEM – antologia wierszy Wandy Sidorowicz, 2022; JA SIĘ DO SIEBIE NIE NADAJĘ – książka artystyczna wydana przez Galerię i Pracownię ArtBrut we współpracy z Europejską Stolicą Kultury Wrocław 2016; POD WSPÓLNYM PARASOLEM – publikacja według projektu Krystyny Paraszkiewicz-Pater, wydana przez Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego; BIURO – Organ Prasowy BWA Wrocław – magazyn o sztuce; RITA BAUM – czasopismo artystyczno-literackie. Stały się także inspiracją do spektakli i koncertów, jak m.in. MIŁOŚĆ NIEWYKLUCZONA – przedstawienie teatralne przygotowane przez studentów Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, filii we Wrocławiu, w ramach projektu badawczego Bogusławy Sztencel i Jolanty Solarz-Szwed; SŁOWA – performans multimedialny przygotowany przez muzyków Igora Gawlikowskiego i Krzysztofa Koniecznego oraz artystę Jacka Zachodnego.

TEKST KURATORSKI

Wystawa prezentuje zróżnicowaną, wykraczającą poza ramy gatunków twórczość tekstową artystów Galerii ArtBrut. Już sam jej tytuł i słowo „tekst” wymagają wyjaśnienia i zmuszają do wielu pytań. Gdzie przebiega granica między literaturą a komunikatem? Czy tekst nie jest zbyt banalnym i użytkowym słowem na nazwanie prac pełnych unikatowych metafor, narracji i zapisów nawiązujących do żywego języka i często go przekraczających?

BICIA CIOSY to fraza z wiersza Wandy Sidorowicz, oddająca moc i siłę języka artystów, których prace można zobaczyć na wystawie. Wszystkie, niezależnie od formy i gatunku uprawianej „sztuki słowa”, dotykają ważnych, często bolesnych tematów. Znajdziemy tu motywy znane z kanonu literatury, ale przerobione przez wrażliwość i indywidualne spojrzenie artystów. W komiksach Krzysztofa Tarnowskiego i Jacka Kröle pojawia się klasyczny motyw zbrodni i zemsty. Manifesty Elwiry Zacharskiej są literaturą zbliżoną do amerykańskiego nurtu „nowej szczerości”, kolaże Agnieszki Kołodziejczyk to narracje zbudowane z pozornie przypadkowych zderzeń tematów i nastrojów, a rysunki Daniela Stachowskiego w swojej warstwie tekstowej są aktualnymi (i często niepoprawnymi) komentarzami politycznymi. Na wystawie minimalistyczna poezja Andrzeja Niedźwieckiego spotyka się z autorskim zapisem nutowym i szlaczkowym Marty Nawojczyk, scenariuszami gier komputerowych Mateusza Blaczka, pismem intuicyjnym Piotra Jeruzela, obiektami Piotra Rymki, pełnymi pasji dialogami kochanków z graficznych opowieści Jakuba Plączkowskiego i instalacjami Kamila Łyjaka, w których pismo pojawia się jako symbol emocji, wybucha, a niekiedy znika, ustępując miejsca mapom rzeczywistości – przedmiotom, ludziom i wnętrzom.

Na wystawie zobaczymy też storytelling Joanny Golachowskiej o wielkiej miłości i prace jej autorstwa, traktujące litery jak barwny ornament. Osobnym tematem i punktem ekspozycji są tytuły prac, które oderwane od dzieła stanowią tajemniczą formę literacką, stają się nazwami bez desygnatów, opisami niewidzialnych bytów, nowymi dziełami.

Wystawa prezentuje opowieści wyrażone za pomocą słów, eksperymentalnych alfabetów, indywidualnych kodów czy obrazów rzeczy, ciągów przedmiotów, które za pomocą języka artystycznego tworzą narrację, stają się literaturą.

BICIA CIOSY to opowieść o lęku, miłości, ambicjach, polityce. Opowieść o pozycji autora, autorki, o stosunku do własnych dzieł i skomplikowanej relacji pomiędzy tekstem a jego twórcą. Wystawa zachęca do refleksji na temat literatury, jej granic i definicji. Zestawiamy ze sobą język, komunikat (również telepatyczny), dialog, znak, kod. Teksty prezentowane na wystawie poruszają fundamentalne tematy za pomocą oryginalnej, odważnej ekspresji. To ciosy literatury. I bicia rzeczywistości.