Szlaczkowy świat Marty - wystawa indywidualna Marty Nawojczyk

Data wydarzenia: 11.03.2021 - 17:00 do 28.04.2021 - 15:45

Wernisaż/otwarcie: czwartek 11 marca 2021, godz. 17:00
Wystawa otwarta do: 28 kwietnia 2021

Galeria ArtBrut i Pracownia Aktywizacji Społeczno-Kulturalnej
Wrocław, ul. Ruska 46a

Opiekunka artystyczna: Iwona Ogrodzka

Oprowadzanie kuratorskie po wystawie: TUTAJ

 

Marta Nawojczyk w charakterystyczny sposób wypełnia rysunkowe przestrzenie kolorowymi ornamentami, które w zależności od wybranego podłoża i materiału przyjmują bardziej malarskie lub graficzne formy.
Na wystawie zaprezentowany zostanie wybór prac z różnych okresów jej twórczości, a także dzieła przygotowywane w ostatnim roku specjalnie pod kątem wystawy indywidualnej.
W trakcie pracy nad wystawą artystka przygotowała serię takich obiektów, jak wałek do ciasta, pudełka na biżuterię, deski do krojenia czy globus, nawiązując do ich codziennego, praktycznego zastosowania i aranżacji przestrzeni mieszkalnej. Pokrywając jednak te tak dobrze znane i oswojone w ich kontekstach przedmioty charakterystycznym wzorem, Marta przełamuje granice ich funkcjonalności i nadaje im nowe znaczenia. Idea prezentacji przygotowanej przez Martę Nawojczyk nabiera więc w trakcie trwającej pandemii dodatkowego znaczenia, a perspektywa radykalnej reorganizacji przestrzeni, w których zmuszeni jesteśmy żyć i pracować, staje się dzięki temu bardzo kusząca.
Marta Nawojczyk jest związana z Galerią i Pracownią ArtBrut od początku jej powstania w 2009 roku. Tworzy rysunki, obrazy, asamblaże, a także trójwymiarowe obiekty. Jej znakiem rozpoznawczym są kolorowe kompozycje złożone z powtarzających się ciągów geometrycznych abstrakcyjnych wzorów. Te barwne piktogramy zapełniają zarówno płaskie, jak i przestrzenne formy. Inspiracją do wielu z nich jest jej duża kolekcja kolorowych pasków odzieżowych.
Artystka brała udział w licznych międzynarodowych i ogólnopolskich wystawach zbiorowych, najważniejsze z nich to:
Wystawa O OGÓLE. FALE WSZĘDZIE 2 w ramach Międzynarodowego 15. Biennale Sztuki Mediów WRO 2013 PIONEERING VALUES/ODKRYWANIE WARTOŚCI, Galeria i Pracownia ArtBrut, Wrocław 2013; Wystawa ANTIDOTUM w ramach Przeglądu Sztuki Survival 12 – MIASTO STAN ZAPALNY, Wrocław 2014 Wystawa POZA TABU / PAR-DELŔ LES TABOUS na festiwalu ART ET DÉCHIRURE, Galerie MAM, Rouen, Francja 2016; Wystawa prac twórców związanych z Galerią i Pracownią ArtBrut na 5. BIENNALE SZTUKI ZEWNĘTRZNEJ OUT OF STH ZAJĘCIE, BWA, Wrocław 2017; Wystawa Twórców Galerii i Pracowni ArtBrut na Festiwalu Retroperspektywy 2018, Art_Inkubator – Fabryka Sztuki, Łódź 2018; POZA TABU VI. WSPÓLNOTA / Wystawa twórców związanych z Galerią i Pracownią ArtBrut oraz zaproszonych gości, Wrocław 2019; A KYSZ! WYSTAWA CZASU EPIDEMII / Wystawa zbiorowa twórców związanych z Galerią i Pracownią ArtBrut, Wrocław 2020; POZA TABU VII. NIEPOKÓJ I LĘK / Wystawa zbiorowa twórców związanych z Galerią i Pracownią ArtBrut, Wrocław 2020. Prace Marty Nawojczyk znalazły się także w książce Ja się do siebie nie nadaję, wydanej przez Galerię i Pracownię ArtBrut we współpracy z Europejską Stolicą Kultury Wrocław 2016.
Obecna wystawa jest pierwszą wystawą indywidualną tej artystki.

 

Iwona Ogrodzka

Szlaczkowy świat Marty

Ornamenty, wzory albo – jak woli ich autorka – szlaczki zapełniają powierzchnie znalezionych przedmiotów, zwisające z sufitów połacie flizeliny i kartki papieru. Motywy złożone z drobnych elementów zajmują określone pola lub przybierają formę paskową i niezależnie jak duże jest ich zagęszczenie, sprawiają wrażenie integralnej części obiektu. Tak jakby Nawojczyk w magiczny sposób (a do magii w tym tekście jeszcze wrócimy) przełamywała granice funkcjonalności rzeczy i nadawała im nowego znaczenia.

Długo szukałam słów, które w najlepszy sposób opisują prace Marty. Słowo ornament, które kojarzymy z architekturą lub wyszukanymi zdobieniami drewnianych ram, nie oddaje niezwykłego charakteru jej twórczości. Czasami bardziej malarskie fragmenty przypominają pejzaże, innym razem bliższe są piktogramom i procesowi budowania tajemniczego języka znaków. Nawojczyk pozostaje przy słowie szlaczek i wydaje mi się, że używana przez nią forma przymiotnikowa szlaczkowe najlepiej określa prace, które widzimy na wystawie.

Naturalny u człowieka proces tworzenia wzorów realizuje potrzebę zaznaczania naszej obecności. Można ornament czy szlaczek sprowadzić tylko do nieistotnej lub nawet zbędnej dekoracji, ale czy jesteśmy w stanie wyobrazić sobie świat, który jest zupełnie takiej dekoracji pozbawiony? Wzory pomagają w okiełznaniu chaosu (rytmicznie stawiane kreski porządkują nierówną strukturę przedmiotu) lub jego tworzeniu wtedy, kiedy za bardzo doskwiera nam nuda.

Próbując jakoś rozwikłać zagadkę, czym dla Marty jest jej praca artystyczna, znalazłam jedną z ciekawszych interpretacji funkcji zdobień i ornamentów w naszym życiu*. W wierzeniach wielu ludów nic nie było równie niemiłe demonom jak zamieszanie. Plecionki, zawijasy, niezliczoną liczbę kropek i kreseczek, podobnie jak labirynty, uważano za najlepszą ochronę przed złymi mocami. Wzrok czyhającego z zewsząd zła był zmącony przez plątaniny kresek i plam. Okrutna wiedźma uciekła z domu, w którym znajdowało się coś tak szalonego jak pomalowany we wzory wałek do ciasta. Demon unikał jak ognia niezrozumiałych, abstrakcyjnych rysunków. Oglądając prace Marty, trudno oprzeć się wrażeniu, że artystka tworzy też coś na kształt magicznych talizmanów i czarodziejskich przedmiotów. Idąc dalej tym tropem myślenia, w przestrzeni galerii możemy czuć się bezpiecznie. Takie zagęszczenie dzieł artystki uchroni nas przed złymi mocami.

Praca nad każdą kolejną wystawą w Pracowni i Galerii ArtBrut to nie tylko budowanie ekspozycji i pisanie tekstu, który teraz czytacie. Najważniejszym, ale też niewidocznym elementem tego procesu jest bliższe poznawanie się osób, które nad wystawą wspólnie pracują. Marta jest dobrą wróżka zwracającą się z czułością do osób, z którymi się przyjaźni i pracuje, fanką seriali i mającą ogromną wrażliwość muzyczną osobą. Ta ostatnia cecha znajduje też swoje odzwierciedlenie w rysunkach Marty. Część z nich przypomina zapis nutowy, w pozostałych można odnaleźć cechy dobrego utworu muzycznego: rytm, różnorodność barw, harmonię i dynamikę.

 

*Marta Lisok, Oczy są bardzo ruchliwe, „Dwutygodnik.com” nr 24, 2/2010. https://www.dwutygodnik.com/artykul/892-oczy-sa-bardzo-ruchliwe.html

 

Uwaga! Ze względu na sytuację epidemiologiczną w Galerii i Pracowni ArtBrut obowiązują obostrzenia sanitarne. W przestrzeni Galerii i Pracowni może przebywać jednocześnie osiem osób i obsługa. Szczegółowe wytyczne związane z pandemią dostępne są tutaj.
Zapraszamy także do oglądania dokumentacji z wystawy i uczestniczenia w wydarzeniach z nią powiązanych, prezentowanych na naszej stronie internetowej, w mediach społecznościowych oraz na kanale YouTube.
Serdecznie zapraszamy!

 

Marta Nawojczyk, Bez tytułu, praca powstała na podstawie rysunków Marty Nawojczyk wykonanych w latach 2009–2020: TUTAJ

 

Wystawa realizowana jest w ramach zadania publicznego pod nazwą: PROWADZENIE GALERII ARTBRUT I PRACOWNI AKTYWIZACJI SPOŁECZNO-KULTURALNEJ DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ I ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI W LATACH 2019–2021 finansowanego przez Gminę Wrocław.

Materiały promocyjne

Szlaczkowy świat Marty - wystawa indywidualna Marty Nawojczyk